Program budowy 100 obwodnic w woj. małopolskim

W ramach rządowego Programu budowy 100 obwodnic na lata 2020-2030 (PB100) w województwie małopolskim zaplanowano sześć inwestycji. Obwodnice te wyprowadzą ruch tranzytowy z siedmiu miast: Tarnowa, Piwnicznej, Nowego Targu, Makowa Podhalańskiego, Wadowic, Chrzanowa oraz Trzebini. Realizacja inwestycji wiąże się z wywłaszczeniami prywatnych gruntów oraz licznymi wyzwaniami środowiskowymi i społecznymi.

Obwodnica Tarnowa (DK73)

Planowana obwodnica Tarnowa o długości ok. 10 km będzie realizowana w systemie „Projektuj i buduj”, tj. wykonawca zrealizuje zarówno projekt, jak i zbuduje drogę. Kluczowy etap przygotowań, obejmujący opracowanie szczegółowego studium techniczno-ekonomiczno-środowiskowego, rozpoczęto 7 czerwca 2023 r. Budowa ma się rozpocząć w 2029 r. i potrwać do 2032 r.

Inwestycja obejmuje budowę nowego węzła na autostradzie A4 oraz odcinka DK73 na północ od Pilzna, co zwiększy dostępność komunikacyjną miejscowości położonych przy DK73. Obwodnica zmniejszy również ruch tranzytowy w Tarnowie.

Obwodnica Piwnicznej (DK87)

Obwodnica Piwnicznej, o długości 2-2,5 km (w zależności od wariantu), będzie realizowana w tradycyjnym systemie. Oznacza to, że najpierw powstaje projekt a po wydaniu zezwolenia na realizację inwestycji, ogłoszony zostanie przetarg na budowę drogi. Etap przygotowań obejmuje opracowanie studium techniczno-ekonomiczno-środowiskowego oraz uzyskanie decyzji środowiskowej, o którą wnioskowano 12 maja 2022 r. Obecnie postępowanie w sprawie wydania decyzji jest zawieszone do czasu przedłożenia przez wnioskodawcę raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko. Inwestycja ta wzbudza bardzo wiele kontrowersji, ponieważ mocno ingeruje w cenne przyrodniczo, górskie tereny. Wiąże się m.in. z wykopaniem tunelu o dł. 470 m pod górą Węgielnik i poprowadzeniem dużej części trasy otwartym rozkopem.

Projekt ma na celu poprawę bezpieczeństwa i odciążenie miejscowości od ruchu turystycznego i międzynarodowego, kierującego się w stronę Słowacji. Ujęcie obwodnicy w PB100 pozwoli na intensyfikację współpracy transgranicznej.

Obwodnica Nowego Targu (DK49)

Planowana obwodnica Nowego Targu będzie miała długość 4,13–4,53 km, zależnie od wybranego wariantu. Realizacja inwestycji w systemie „Projektuj i buduj” ma potrwać do 2029 r. Proces uzyskiwania decyzji środowiskowej rozpoczęto 13 kwietnia 2023 r., składając o to wniosek do Wójta Gminy Nowy Targ.

Budowa obwodnicy odciąży Nowy Targ od ruchu tranzytowego i poprawi przepustowość dróg w regionie, szczególnie dla ruchu turystycznego.

Obwodnica Makowa Podhalańskiego (DK28)

Obwodnica Makowa Podhalańskiego, o długości ok. 5 km, również będzie realizowana w systemie „Projektuj i buduj”. Decyzja środowiskowa jest w trakcie procedowania, wniosek o nią został złożony 25 lipca 2024 r. do Burmistrza Makowa Podhalańskiego. Budowa ma zostać zrealizowana do 2029 r.

Droga pozwoli na wyprowadzenie ruchu tranzytowego z miejscowości, co poprawi bezpieczeństwo mieszkańców i odciąży lokalny układ drogowy.

Obwodnica Wadowic (DK28)

Obwodnica Wadowic o długości 1,4 km będzie jednojezdniową drogą główną ruchu przyspieszonego (GP). Przygotowania obejmowały opracowanie studium korytarzowego oraz koncepcji programowej. Decyzja środowiskowa dla drogi została wydana 11 marca 2024 r. Inwestycja ta powstaje przy współpracy Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad (GDDKiA) z Gminą Wadowice, która m.in. odpowiednio wcześnie wykupiła grunty pod drogę. W przypadku tej inwestycji nie będzie zatem wywłaszczeń nieruchomości.

Budowa obwodnicy poprawi komunikację w regionie i zapewni lepszy dostęp do drogi ekspresowej S52 (tzw. Beskidzka Droga Integracyjna).

Obwodnica Chrzanowa i Trzebini (DK79)

Obwodnica Chrzanowa i Trzebini będzie miała długość ok. 16 km i zostanie zrealizowana w systemie „Projektuj i buduj”. Etap przygotowawczy obejmuje opracowanie studium techniczno-ekonomiczno-środowiskowe z elementami koncepcji programowej. Umowę na opracowanie dokumentacji podpisano w czerwcu 2022 r.

Nowa droga klasy GP (główna ruchu przyspieszonego) poprawi przepustowość i bezpieczeństwo na DK79, zapewniając lepszą komunikację z autostradą A4.

Wywłaszczenia pod obwodnice w woj. małopolskim

Budowa obwodnic w gęsto zaludnionym woj. małopolskim przyniesie wiele korzyści, m.in. w postaci poprawy bezpieczeństwa i usprawnienia transportu. Realizacja inwestycji wymagać będzie jednocześnie w większości przypadków przymusowego przejęcia prywatnych gruntów. Proces wywłaszczenia, regulowany decyzją ZRID (zezwolenie na realizację inwestycji drogowej), bywa bardzo skomplikowany i problematyczny. Podczas wycen dokonywanych przez rzeczoznawców majątkowych na zlecenie organu mogą być popełniane błędy, które skutkują zaniżeniem odszkodowań.

Budowa obwodnic w woj. małopolskim w większości przypadków znajduje się na wstępnym etapie realizacji. Dlatego jest jeszcze czas, aby podjąć skuteczne działania w celu uzyskania jak najwyższego odszkodowania za wywłaszczenie. Szczególnie cenna może przy tym okazać się współpraca ze specjalistami – prawnikiem i niezależnym rzeczoznawcą majątkowym.