Prawidłowy stan polskich dróg, zarówno tych krajowych, jak i lokalnych, musi być cały czas kontrolowany. W przeciwnym wypadku mogłoby dochodzić do poważnych wypadków, za co odpowiedzialność poniósłby ostatecznie Skarb Państwa. Kto więc zarządza naszymi drogami?
Spis treści:
Zarządca drogowy w polskim prawie
Podstawowym aktem prawnym odnoszącym się do infrastruktury drogowej w Polsce jest ustawa z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych. Zgodnie z treścią art. 19 ust. 1-3 tego aktu prawnego, organ administracji rządowej lub jednostki samorządu terytorialnego, do którego właściwości należą sprawy z zakresu planowania, budowy, przebudowy, remontu, utrzymania i ochrony dróg, jest zarządcą drogi.
Tak naprawdę nie ma jednego zarządcy drogowego, wszystko bowiem zależy od kategorii danej drogi. Ustawodawca wskazał, że zarządcami są dla dróg:
• krajowych – Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad;
• wojewódzkich – zarząd województwa;
• powiatowych – zarząd powiatu;
• gminnych – wójt (burmistrz, prezydent miasta).
Pamiętajmy przy tym, że Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad jest zarządcą autostrady wybudowanej na zasadach określonych w ustawie do czasu przekazania jej, w drodze porozumienia, spółce, z którą zawarto umowę o budowę i eksploatację albo wyłącznie eksploatację autostrady. Spółka pełni funkcję zarządcy autostrady płatnej na warunkach określonych w umowie o budowę i eksploatację albo wyłącznie eksploatację autostrady.
Zadania zarządcy drogi
Podstawowymi zadaniami każdego zarządcy drogowego są:
• opracowywanie projektów planów rozwoju sieci drogowej oraz bieżące informowanie o tych planach organów właściwych do sporządzania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego,
• opracowywanie projektów planów finansowania budowy, przebudowy, remontu, utrzymania i ochrony dróg oraz drogowych obiektów inżynierskich,
• pełnienie funkcji inwestora,
• utrzymanie nawierzchni drogi, chodników, drogowych obiektów inżynierskich, urządzeń zabezpieczających ruch i innych urządzeń związanych z drogą, z wyjątkiem części pasa drogowego,
• realizacja zadań w zakresie inżynierii ruchu,
• przygotowanie infrastruktury drogowej dla potrzeb obronnych oraz wykonywanie innych zadań na rzecz obronności kraju,
• koordynacja robót w pasie drogowym,
• wydawanie zezwoleń na zajęcie pasa drogowego i zjazdy z dróg oraz pobieranie opłat i kar pieniężnych,
prowadzenie ewidencji dróg, obiektów mostowych, tuneli, przepustów i promów oraz udostępnianie ich na żądanie uprawnionym organom,
sporządzanie informacji o drogach publicznych oraz przekazywanie ich Generalnemu Dyrektorowi Dróg Krajowych i Autostrad,
• przeprowadzanie okresowych kontroli stanu dróg i drogowych obiektów inżynierskich oraz przepraw promowych, ze szczególnym uwzględnieniem ich wpływu na stan bezpieczeństwa ruchu drogowego, w tym weryfikację cech i wskazanie usterek, które wymagają prac konserwacyjnych lub naprawczych ze względu na bezpieczeństwo ruchu drogowego,
badanie wpływu robót drogowych na bezpieczeństwo ruchu drogowego,
• wykonywanie robót interwencyjnych, robót utrzymaniowych i zabezpieczających,
• przeciwdziałanie niszczeniu dróg przez ich użytkowników,
• przeciwdziałanie niekorzystnym przeobrażeniom środowiska mogącym powstać lub powstającym w następstwie budowy lub utrzymania dróg,
• wprowadzanie ograniczeń lub zamykanie dróg i drogowych obiektów inżynierskich dla ruchu oraz wyznaczanie objazdów drogami różnej kategorii, gdy występuje bezpośrednie zagrożenie bezpieczeństwa osób lub mienia,
• dokonywanie okresowych pomiarów ruchu drogowego,
• utrzymywanie zieleni przydrożnej, w tym sadzenie i usuwanie drzew oraz krzewów,
• nabywanie nieruchomości pod pasy drogowe dróg publicznych i gospodarowanie nimi w ramach posiadanego prawa do tych nieruchomości,
• zarządzanie bezpieczeństwem dróg w transeuropejskiej sieci drogowej.
Odszkodowanie od zarządcy drogi
Wszelkie szkody powstałe w związku z uszkodzeniami na polskich drogach powodują odpowiedzialność Skarbu Państwa. Kierowca, który poniósł jakąkolwiek szkodę w tym zakresie powinien kierować swoje roszczenia względem konkretnego zarządcy. Wiele zależy więc tutaj od tego na jakiej dokładnie drodze doszło do danego zdarzenia.
Oczywiście samo zgłoszenie szkody do zarządcy nie oznacza automatycznego uwzględnienia żądań poszkodowanego lub członków jego najbliższej rodziny. Niezbędne jest bowiem zgłoszenie swoich roszczeń w odpowiednim terminie oraz wykazanie, że do wypadku doszło faktycznie na skutek zaniedbań ze strony zarządcy.
