Opłaty za korzystanie z dróg publicznych

Drogi publiczne są tworzone i modernizowane ze środków pochodzących z budżetu państwa oraz budżetów samorządowych. W praktyce powoduje to, że kierowcy są zobowiązani do uiszczania stosownych opłat za korzystanie z naszych krajowych dróg. Okazuje się jednak, że nie dotyczy to wszystkich.

Kto musi płacić za korzystanie z dróg?

Zgodnie z treścią art. 13 ustawy o drogach publicznych, korzystający z dróg publicznych są obowiązani do ponoszenia opłat za:

• postój pojazdów samochodowych na drogach publicznych: - w strefie płatnego parkowania, - w śródmiejskiej strefie płatnego parkowania;
• przejazdy po drogach krajowych pojazdów samochodowych, za które uważa się także zespół pojazdów składający się z pojazdu samochodowego oraz przyczepy lub naczepy o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 tony, w tym autobusów niezależnie od ich dopuszczalnej masy całkowitej.

Korzystający z dróg publicznych mogą być obowiązani do ponoszenia opłat za:

• przejazdy przez obiekty mostowe i tunele zlokalizowane w ciągach dróg publicznych;
• przeprawy promowe na drogach publicznych.

Warto w tym miejscu zaznaczyć, że z obecnie obowiązujących przepisów nie wynika, aby przewidziana w art. 13 ust. 1 pkt 3 omawianej ustawy opłata za przejazd po drogach krajowych uzależniona była od należytego ich oznakowania, informującego o konieczności uiszczenia takiej opłaty. Wyznaczenie dróg, po których przejazd aktualizuje obowiązek z art. 13 ust. 1 pkt 3 u.d.p. następuje bowiem nie przez ich określone, faktyczne oznakowanie, lecz na mocy powszechnie obowiązującego prawa, w rozporządzeniu przewidzianym w art. 13 ha ust. 6 u.d.p. Jak stanowi w tym względzie art. 13 ha ust. 1 u.d.p. opłata, o której mowa w art. 13 ust. 1 pkt 3 u.d.p., zwana dalej „opłatą elektroniczną”, jest pobierana za przejazd po drogach krajowych lub ich odcinkach, określonych w przepisach wydanych na podstawie ust. 6. Analogicznie również odpowiedzialność administracyjna za nieuiszczenie opłaty elektronicznej, o której mowa w art. 13k ust. 1 u.d.p., powstaje w sytuacji przejazdu po tak wyznaczonej drodze krajowej lub jej odcinku, z czym bezsprzecznie mieliśmy do czynienia w realiach rozpatrywanego przypadku.

Kto jest zwolniony od opłaty za korzystanie z dróg?

Ustawodawca nie nakłada obowiązku płacenia za korzystanie z dróg krajowych na wszystkich kierowców. Od takich opłat są bowiem zwolnione:

• pojazdy - Policji, Inspekcji Transportu Drogowego, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Służby Ochrony Państwa, Służby Więziennej, Krajowej Administracji Skarbowej wykorzystywane przez Służbę Celno-Skarbową, służb ratowniczych, - zarządów dróg, - Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, a także sił zbrojnych państw obcych, jeżeli umowa międzynarodowa, której Rzeczpospolita Polska jest stroną, tak stanowi, - wykorzystywane w ratownictwie lub w przypadku klęski żywiołowej, - pojazdy elektryczne,
• autobusy szkolne przewożące dzieci do szkoły,
• zarządcy dróg krajowych wykorzystywane do utrzymania tych dróg.

Pamiętajmy także, że korzystający z drogi publicznej jest zwolniony z opłat w przypadku wykonywania przez niego przejazdu w ramach pomocy humanitarnej lub medycznej. Zwolnienie to następuje w drodze decyzji administracyjnej, wydanej przez ministra właściwego do spraw transportu, na wniosek podmiotu występującego o takie zwolnienie.