Realizowane inwestycje drogowe oddziałują nie tylko na tereny zlokalizowane w miejscu inwestycji, ale również na grunty położone w bliskim sąsiedztwie budowanej drogi. Zniszczenie upraw w wyniku prowadzonych prac czy uszkodzenia budynków na skutek wstrząsów to tylko przykłady negatywnego oddziaływania inwestycji. Jakie prawa przysługują właścicielom uszkodzonego mienia?
Spis treści:
Nieuprawnione wejście na teren nieruchomości
Ustawa o gospodarce nieruchomościami przewiduje wprawdzie sytuacje, w których możliwe jest czasowe ograniczenie praw właścicieli do nieruchomości związane z koniecznością przeprowadzenia na jej terenie prac związanych z budową i utrzymaniem urządzeń, które miałyby zapobiec wystąpienia na skutek realizowanej inwestycji niebezpieczeństwa, szkody lub niedogodności. Jednak, aby inwestor mógł czasowo zająć działkę sąsiadującą z inwestycją drogową, musi otrzymać zgodę organu. Jeśli takiej nie posiada, może w każdej chwili złożyć odpowiedni wniosek w tej sprawie.
Oczywiście może dojść do sytuacji, kiedy inwestor musi wejść na teren nieruchomości natychmiast.
W takim przypadku Państwo, jako jej właściciele, muszą mu ją udostępnić. Jednak sam inwestor w ciągu 3 dni od dnia jej zajęcia ma obowiązek wystąpienia z wnioskiem o wydanie właściwego pozwolenia w tej sprawie.
W przypadku niewywiązania się inwestora z tego obowiązku, jego wejście na teren nieruchomości można uznać za nieuprawnione. Szczególnie w przypadku, kiedy inwestor nie uzyskał również zgody właściciela na wejście na jej teren lub nie zawarł z nim stosownej umowy cywilnoprawnej, a tym samym nie zostało również uzgodnione odpowiednie odszkodowanie za zajęcie, ograniczenie w korzystaniu oraz powstałe szkody.
Nieuprawnione wejście inwestora na teren nieruchomości daje prawo jej właścicielowi dochodzenia naprawienia powstałej szkody, a jeśli to niemożliwe – otrzymania odpowiedniego odszkodowania.
Uszkodzenie budynku mieszkalnego na wskutek wstrząsów
Realizacja inwestycji drogowej, jak również wzmożony ruch na nowym odcinku drogi i związane z nim wstrząsy mogą negatywnie oddziaływać na sąsiadujące z drogą zabudowania. W tym przypadku ma zastosowanie art. 415 Kodeksu cywilnego, który jasno wskazuje, że Kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia.
Oczywiście w kontekście uszkodzeń budynków powstałych w wyniku wstrząsów ciężko mówić o skutecznej naprawie szkód. Dlatego też jedynym wyjściem z tego rodzaju sytuacji jest walka o odszkodowanie za powstałe szkody.
Nawet w sytuacji, kiedy uszkodzenia budynków powstały już na etapie oddania inwestycji drogowej do użytku.
Stanowisko to potwierdza również orzecznictwo sądowe, które wskazuje, że Od Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad, jako jednostki organizacyjnej Skarbu Państwa będącej wyspecjalizowanym podmiotem zajmującym się inwestycjami w zakresie krajowych dróg publicznych, należy oczekiwać najwyższej staranności przy realizacji tego rodzaju skomplikowanych przedsięwzięć budowlanych, mogących wywierać poważny wpływ na tereny sąsiadujące z inwestycjami. Dotyczy to także przewidywania skutków związanych z ingerencją w warunki gruntowo-wodne na danym terenie oraz podejmowania takich działań, które wyeliminują negatywne oddziaływanie budowy na nieruchomości położone w rejonie inwestycji (wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 22 grudnia 2016 r., sygn. akt: XXV C 166/15).
Zniszczenie upraw
Nieruchomości przejmowane w trybie wywłaszczenia na mocy ZRID to nie tylko budynki mieszkalne, ale również bardzo często grunty rolne, na których znajdują się uprawy.
W takich przypadkach bardzo często pojawia się wątpliwość czy przyznane za wywłaszczenie odszkodowanie powinno uwzględniać wyłącznie wartość gruntu czy również straty dotyczące zniszczonych upraw. Odpowiedzią na nią jest treść art. 18 ust. 1 Specustawy drogowej, który jasno wskazuje, że wysokość odszkodowania, o którym mowa w art. 12 ust. 4a, ustala się według stanu nieruchomości w dniu wydania decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej przez organ I instancji oraz według jej wartości z dnia, w którym następuje ustalenie wysokości odszkodowania.
W kontekście upraw znajdujących się na wywłaszczonych gruntach ma zastosowanie również art. 48 Kodeksu cywilnego, który określa, że do części składowych gruntu należą w szczególności budynki i inne urządzenia trwale z gruntem związane, jak również drzewa i inne rośliny od chwili zasadzenia lub
zasiania. Oznacza to, że zniszczone w wyniku realizacji inwestycji drogowej uprawy są częścią składową wywłaszczonego gruntu, a ich wartość powinna być uwzględniona w wycenie wywłaszczonej nieruchomości.
Skomplikowane szczegóły, przydatna pomoc specjalistów
Jak widać, kwestie odszkodowawcze z tytułu powstałych szkód w wyniku prowadzonych inwestycji drogowych są dość skomplikowane. Osoby poszkodowane często nie dysponują dostateczną wiedzą na temat swoich praw w tym zakresie.
Dlatego też w takich sytuacjach warto skorzystać z pomocy doświadczonej kancelarii prawnej.
Prawnicy specjalizujący się w prawie wywłaszczeniowym i odszkodowawczym nie tylko dokładnie przeanalizują sytuację poszkodowanego, ale również – jeśli będzie to możliwe – zaproponują konkretne rozwiązania, które pozwolą wywalczyć należne odszkodowanie.
