Coraz bliżej by-passu w Kaliszu: wywłaszczenia pod kolejową obwodnicę miasta

Spółka Centralny Port Komunikacyjny (CPK) odebrała Koncepcję Programowo-Przestrzenną (KPP) dla około 9-kilometrowej kolejowej obwodnicy Kalisza. To oznacza przejście inwestycji w kolejną fazę: rozpoczęcia prac nad projektem budowlanym oraz przygotowania wniosku o wydanie decyzji środowiskowej dla tego odcinka. By-pass Kalisza jest fragmentem linii 85 Sieradz – Kalisz – Pleszew – Poznań, czyli poznańskiej odnogi tzw. „igreka” Kolei Dużych Prędkości. Realizacja inwestycji oznacza masowe wywłaszczenia prywatnych nieruchomości.

Kolej w Kaliszu: ostatni brakujący element „igreka” (Y)

Kaliski odcinek pozostawał dotąd jedynym fragmentem linii „Y” w fazie analiz i uzgodnień. Zlecone w 2023 r. studium wykonalności dla obwodnicy miało dać odpowiedź, jak poprowadzić trasę tak, aby z jednej strony efektywnie wykorzystać infrastrukturę Kolei Dużych Prędkości (KDP), a z drugiej zapewnić jak najlepszą obsługę tzw. potoków pasażerskich z dużych miast (Warszawa, Łódź, Poznań) oraz z samego Kalisza.

Projektowana obwodnica została poprowadzona na południe od obecnej zabudowy Kalisza. Trasa była przedmiotem rozmów z władzami miasta oraz prezentowana mieszkańcom, m.in. w rejonie ul. Elektrycznej. Jak wynika z dokumentacji, linia kolejowa ma zostać w znacznym stopniu wyniesiona ponad teren – na nasypach i obiektach inżynieryjnych.

Kluczowe założenia obejmują m.in.:

• budowę wiaduktów z mostem nad Prosną w rejonie ul. Częstochowskiej,
• wiadukt nad linią kolejową nr 14 oraz ul. Wrocławską,
• szereg obiektów zapewniających bezkolizyjne skrzyżowania z drogami lokalnymi.

Równolegle, w ramach inwestycji, planowana jest modernizacja tzw. „serpentyny” – obecnego fragmentu linii 14 między Piwonicami, Rypinkiem i Zagorzynkiem. Podniesienie prędkości do około 110 km/h i likwidacja przejazdów w poziomie szyn (zastąpienie ich obiektami dwupoziomowymi) ma poprawić bezpieczeństwo i płynność ruchu zarówno dla pociągów, jak i kierowców.

Szybsze połączenia i nowy węzeł przesiadkowy w Kaliszu

Układ torowy wokół Kalisza ma umożliwiać zarówno przejazd pociągów dużych prędkości obwodnicą, jak i wjazd składów do stacji w centrum miasta. Pociągi, które zatrzymają się na kaliskim dworcu, oraz te przejeżdżające tranzytem, będą do momentu wjazdu na łącznice korzystały z tej samej infrastruktury KDP.

Przedstawiciele CPK zapewniają, że po uruchomieniu linii pociągi dużych prędkości z Kalisza miałyby odjeżdżać mniej więcej raz na godzinę. Rzeczywistość jednak zweryfikuje te zapowiedzi. Taka oferta dalekobieżna – z regularnym taktem kursowania – jest dziś rzadkością nawet wśród największych polskich miast.

Jednym z kluczowych elementów uzgodnień pomiędzy CPK a samorządem miejskim jest utworzenie w Kaliszu Lokalnego Hubu Mobilności – nowoczesnego węzła przesiadkowego łączącego kolej dalekobieżną, regionalną, autobusy międzymiastowe oraz ruch samochodowy. W zależności od ostatecznie wybranego wariantu przestrzennego, w mieście może powstać nowy dworzec kolejowy lub gruntownie przebudowany zostanie obecny, wraz z lepszym skomunikowaniem z dworcem autobusowym, dodatkowymi parkingami i infrastrukturą dla transportu publicznego.

Zaawansowanie prac nad by-passem w Kaliszu

KPP dla by-passu opracowało konsorcjum BBF oraz IDOM Inżynieria, Architektura i Doradztwo. Teraz te same podmioty mają zająć się projektem budowlanym, niezbędnym do uzyskania decyzji administracyjnych i rozpoczęcia robót.

CPK zapowiada, że jeszcze zimą do Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Poznaniu trafi wniosek o wydanie decyzji środowiskowej dla kaliskiej obwodnicy. Będzie to już trzeci wniosek środowiskowy dla poznańskiej odnogi „igreka” – po odcinkach Sieradz – Pleszew i Pleszew – Poznań. Zgodnie z obecnymi harmonogramami, cała ta linia ma być oddana do użytku do końca 2035 r.

By-pass w Kaliszu coraz bliżej, ale z wywłaszczeniami i protestami w tle

Przybliżenie realizacji by-passu Kalisza oznacza również, że coraz bardziej realna staje się konieczność przejęcia prywatnych gruntów pod inwestycję. Planowany przebieg linii po południowej stronie miasta – m.in. przez tereny w rejonie Rypinka i Zagorzynka – wiąże się z ingerencją w działki zabudowane i niezabudowane, w tym w nieruchomości mieszkalne oraz tereny przemysłowe.

Nic zatem dziwnego, że wielu mieszkańców Kalisza protestuje przeciwko by-passowi. Aktywiści domagają się, aby szybkie pociągi przejeżdżały przez miasto w mniej inwazyjnym wariancie W9, czyli przez obecnie istniejący dworzec kolejowy. Jak podają działacze, zebrano dotąd w tej sprawie ponad 3400 podpisów.

Szerzej o zasadach wywłaszczeń pod linię KDP w Kaliszu pisaliśmy we wcześniejszym artykule:

• Wywłaszczenia pod Koleje Dużych Prędkości w Kaliszu